Samo zawarcie związku małżeńskiego cudzoziemca z Polakiem nie daje możliwości uzyskania obywatelstwa polskiego. Jednak jest to możliwe i do zrealizowania. Jaką ścieżkę trzeba przejść oraz jak to długo trwa?
I ETAP – POBYT CZASOWY (pobyt z obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej)
Po zawarciu małżeństwa, cudzoziemiec w pierwszej kolejności powinien złożyć wniosek zezwolenie na pobyt czasowy dla członka rodziny obywatela RP (tzw. połączenie z rodziną)1.
Zezwolenie czasowe wydawane jest maksymalnie na 3 lata i zwalnia z konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.
Wymogi formalne nie są duże, bowiem sam fakt zawarcia małżeństwa daje możliwość uzyskania zezwolenia (karty pobytu czasowego). Nie trzeba przy tym wykazać stabilnego i regularnego źródła utrzymania, czy miejsca zamieszkania w Polsce.
Wojewoda w toku postępowania może sprawdzić, czy związek małżeński został zawarty w celu obejścia przepisów prawa (tzw. dla pozoru). Jeżeli uzna, że małżeństwo zostało zawarte „dla pozoru” wyda decyzję odmowną.
II ETAP – POBYT STAŁY
Po uzyskaniu zezwolenia na pobyt czasowy, cudzoziemiec może uzyskać zezwolenie na pobyt stały w Polsce2.
W celu uzyskania pobytu stałego, cudzoziemiec musi spełnić łącznie 2 warunki:
- być w związku małżeńskim z Polakiem przez co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku o pobyt stały,
- bezpośrednio przed złożeniem wniosku musi przebywać nieprzerwanie w Polsce minimum 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy (etap I).
Zatem, uzyskanie w pierwszej kolejności zezwolenia na pobyt czasowy dla członka rodziny obywatela RP jest konieczne.
Co to jest nieprzerwany pobyt w Polsce?
W przypadku pobytu stałego w związku z małżeństwem, cudzoziemiec nie może w ciągu 2 lat poprzedzających złożenie wniosku – wyjechać z Polski jednorazowo na dłużej, niż 6 miesięcy. Jednocześnie w przypadku kilku krótszych wyjazdów, przerwa ta łącznie nie może być dłuższa, niż 10 miesięcy.
Zezwolenie na pobyt stały jest pobytem bezterminowym.
III ETAP – OBYWATELSTWO
Jeżeli otrzymałeś zezwolenie na pobyt czasowy, a w dalszej kolejności zezwolenie na pobyt stały, to gratulację! Teraz możesz starać się o obywatelstwo w drodze uznania przez wojewodę3.
Więcej – Uznanie, a nadanie obywatelstwa polskiego przez Prezydenta RP.
Warunkiem uzyskania obywatelstwa jest nieprzerwany pobyt cudzoziemca w Polsce co najmniej 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt stały oraz pozostawanie w związku małżeńskim minimum 3 lata.
Nieprzerwany pobyt liczony jest dokładnie tak samo, jak w przypadku zezwolenia na pobyt stały.
Dodatkowym warunkiem jest posiadanie znajomości języka polskiego potwierdzonej:
- urzędowym poświadczeniem na poziomie biegłości językowej co najmniej B1 lub
- świadectwem ukończenia szkoły w Rzeczypospolitej Polskiej lub
- świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim.
Warto wiedzieć! Świadectwo ukończenia szkoły policealnej również potwierdza znajomość języka polskiego.
Decyzję w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie dotyczy.
Jak długo trzeba czekać na uzyskanie obywatelstwa?
Sama procedura uzyskania obywatelstwa po złożeniu wniosku powinna trwać kilka miesięcy (zgodnie z ogólnymi przepisami – do dwóch miesięcy). Postępowanie to może się wydłużyć, ale można również skarżyć przewlekłość wojewody (w przypadku, kiedy za długo będzie sprawę prowadził).
Jednak trzeba doliczyć cały okres poprzedzający złożenie wniosku o obywatelstwo. Cudzoziemiec przed uzyskaniem obywatelstwa musi przebywać w Polsce minimum 2 lata na podstawie karty czasowego pobytu, a następnie 2 lata na podstawie stałego pobytu.
Mając na uwadze, że procedura uzyskania kart czasowego i stałego pobytu może trwać kilka miesięcy, to okres od zawarcia małżeństwa do uzyskania obywatelstwa może trwać kilka lat.
Czy jeśli małżeństwo zostało rozwiązane po więcej niż 3 latach, a wcześniej było wydane zezwolenie na pobyt stały, to dalej można się ubiegać o obywatelstwo?
Zakładając, że osoba biegająca się o nie jest od ponad 3 lat nieprzerwanie w Polsce i ma stałe miejsce zatrudnienia, znajomość języka polskiego może poświadczyć szkołą policealną.
Warunkiem uzyskania obywatelstwa polskiego poprzez uznanie przez wojewodę jest fakt pozostawania nadal w związku małżeńskim. W przypadku, kiedy małżeństwo zostało rozwiązane to brak jest podstaw uzyskania obywatelstwa na podstawie tej przesłanki.